φύρω

φύρω
Α
1. ανακατεύω κάτι στερεό με ένα υγρό και συνήθως τό χαλώ, τό αλλοιώνω (α. «φύρειν γαῑαν ὕδει», Ησίοδ.
β. «πάντα βορβορῳ πεφυρμένα», Σιμων.)
2. λερώνω («γαίᾳ πεφύρσεται κόμαν», Πίνδ.)
3. ραντίζω, βρέχω, πιτσιλώ (α. «αἵματι δ' οἶκος ἐφύρθη», Ευρ.
β. «ὄμμα δακρύοις πεφυρμένοι», Ξεν.)
4. βάφω («ἱστίον... πεφυρμένον ἄνθεϊ πρίνου», Σιμων.)
5. προκαλώ μεγάλη σύγχυση («φύρουσι δ' αὐτὰ θεοὶ πάλιν τε καὶ πρόσω ταραγμὸν ἐντιθέντες», Ευρ.)
6. παθ. φύρομαι
α) ανακατεύομαι με άλλους, συναναστρέφομαι
β) κακολογώ, βρίζω
7. φρ. α) «φύρομαι περί γαστέρος ὁρμήν» — κυλιέμαι στις επιθυμίες τής κοιλιάς μου, σκέπτομαι μόνο τί θα φάω (Οππ.)
β) «φύρω ἐν ταῑς ὁμιλίαις» — μιλώ απρόσεχτα και συγκεχυμένα (Μάρκ. Αυρ.).
[ΕΤΥΜΟΛ. Αβέβαιης ετυμολ. Το ρ. φύρω, κατά μία άποψη, μπορεί να αναχθεί στην ΙΕ ρίζα *bher-w- «αναβράζω, κινούμαι ορμητικά, έντονα» (βλ. λ. φρέαρ) και να συνδεθεί με τα: λατ. ferveo «βράζω», fermentum «ζύμη, ζύμωμα» (πρβλ. γαλλ. ferment «προζύμι»), αρχ. αγγλ. beorma «προζύμι», γερμ. Barme «ζύμη». Προβλήματα γεννά, ωστόσο, το δυσερμήνευτο -ῠ- τού ρ. φῡρω (< *φῠρ-jω, με επένθεση τού -j-), το οποίο, κατά μία άποψη, έχει προέλθει από την αντιπροσώπευση τού φωνηεντικού -r- τής συνεσταλμένης βαθμίδας ως -υρ- (πρβλ. φύλλον < ρίζα *bhel-). Η σύνδεση, εξάλλου, τού ρ. φύρω με το αρχ. ινδ. bhurati «ταράζομαι» που έχει υποστηριχθεί από ορισμένους μελετητές (βλ. και λ. πορφύρω) δεν θεωρείται ιδιαίτερα πιθανή, όπως άλλωστε και η σύνδεση με την ιλλυρικής προέλευσης ονομ. Βούρινα, μιας πηγής στην Κω. Από το ρ φύρω, τέλος, έχει προέλθει με επιτατικό αναδιπλασιασμό ο τ. πορ-φύρω* (πρβλ. μορ-μύρω*: μύρομαι)].

Dictionary of Greek. 2013.

Игры ⚽ Нужно решить контрольную?

Look at other dictionaries:

  • φυρῶ — φύρω mix aor subj pass 1st sg (attic epic doric) φῠρῶ , φύρω mix fut ind act 1st sg (attic epic doric) φῡ̱ρῶ , φυράω mixing pres imperat mp 2nd sg φῡ̱ρῶ , φυράω mixing pres subj act 1st sg (attic epic ionic) φῡ̱ρῶ , φυράω mixing pres ind act… …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • φύρω — φύ̱ρω , φύρω mix aor subj act 1st sg φύ̱ρω , φύρω mix pres subj act 1st sg φύ̱ρω , φύρω mix pres ind act 1st sg φύ̱ρω , φύρω mix aor ind mid 2nd sg (homeric ionic) …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • φυρώ — άω, ΜΑ 1. ανακατεύω, κυρίως αλεύρι με νερό για να κάνω ζυμάρι (α. «φυρέουσι τὸ μὲν σταῑς τοῑσι ποσί», Ηρόδ. β. «οἴνῳ καὶ ἐλαίῳ πεφυραμένα ἄλφιτα», Θουκ.) 2. λερώνω («γῆν θανόντες τήνδε φυράσειν φόνῳ», Αισχύλ.) 3. φρ. α) «φυρῶμαι μαλακὴν φωνὴν… …   Dictionary of Greek

  • φυρώ — φύρασα, αμτβ., φυραίνω (βλ. λ.): Εφύρασεν η θάλασσα κι επλέψαν οι κα(β)ούροι (δημ. τραγ.) …   Νέο ερμηνευτικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας (Новый толковании словарь современного греческого)

  • πεφυρμένα — φύρω mix perf part mp neut nom/voc/acc pl πεφυρμένᾱ , φύρω mix perf part mp fem nom/voc/acc dual πεφυρμένᾱ , φύρω mix perf part mp fem nom/voc sg (doric aeolic) …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • φυροῦσι — φύρω mix aor subj pass 3rd pl (epic) φῠροῦσι , φύρω mix fut part act masc/neut dat pl (attic epic doric) φῠροῦσι , φύρω mix fut ind act 3rd pl (attic epic doric) φῡ̱ροῦσι , φυράω mixing pres part act masc/neut dat pl (attic epic doric ionic)… …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • φύρσαι — φύρω mix aor imperat mid 2nd sg (epic) φύρω mix aor inf act (epic) φύρσαῑ , φύρω mix aor opt act 3rd sg (epic) …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • ἔφυρεν — φύρω mix aor ind pass 3rd pl (epic) ἔφῡρεν , φύρω mix aor ind act 3rd sg ἔφῡρεν , φύρω mix imperf ind act 3rd sg …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • πεφυρμέναι — φύρω mix perf part mp fem nom/voc pl πεφυρμένᾱͅ , φύρω mix perf part mp fem dat sg (doric aeolic) …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • πεφυρμένον — φύρω mix perf part mp masc acc sg φύρω mix perf part mp neut nom/voc/acc sg …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”